Er zijn drie soorten draagmoederschap.

1. De draagmoeder wordt zwanger van haar eigen eicel. Er worden hier diverse termen voor gebruikt, die geen van allen de lading goed dekken. De medische wereld heeft het over laag technologisch draagmoederschap, ook wel afgekort als LTDM. Maar er is niets technologisch aan zwanger worden zonder medische ingrepen (het kan gewoon met zelfinseminatie). De Staatscommissie Herijking ouderschap noemt het natuurlijk draagmoederschap, maar dat kan weer verwarrend werken, dat mensen denken dat de bevruchting op de natuurlijke weg is gegaan, en dat is niet zo.
   De enige kloppende formulering is: “draagmoederschap met eigen eicel”
2. De draagmoeder wordt zwanger van de eicel van de wensmoeder. Ook hier worden diverse termen gebruikt. De medische wereld heeft het over hoog technologisch draagmoederschap, ook wel afgekort als HTDM. De Staatscommissie Herijking ouderschap noemt het ivf-draagmoederschap, maar dat kan weer verwarrend werken, want er zijn ook draagmoeders die ivf nodig hebben om zwanger te worden van hun eigen eicel. Ivf is de procedure die nodig is om zwanger te worden, en dit zegt nog niets over de afkomst van de eicel. Die kan van de draagmoeder zelf zijn, van een eiceldonor of van de wensmoeder.De enige kloppende formulering is: “draagmoederschap met eicel van de wensmoeder”
3. De draagmoeder wordt zwanger van een eiceldonor, bijvoorbeeld als ze een kindje draagt voor een mannenstel, of een single man, of voor een heterostel van wie de vrouw zelf geen kindje kan dragen en ook geen goede eicellen (meer) heeft. Dit wordt ook hoog technologisch draagmoederschap genoemd, of ivf-draagmoederschap, maar de enige juiste formulering is:“draagmoederschap met eiceldonor”

Je kunt op zoek gaan naar een draagmoeder in Nederland of in het buitenland, dit zijn twee totaal verschillende trajecten.

Draagmoederschap in Nederland

Momenteel staat in de Nederlandse wet dat je geen openbare oproep mag doen dat je een draagmoeder zoekt, ook de draagmoeder mag dit niet openbaar kenbaar maken en ook mag je niet op commerciële basis bemiddelen.
Verder staat er niets in de wet over draagmoederschap. Dat betekent dat als de baby geboren wordt de draagmoeder (en als ze getrouwd is haar man) de officiële ouders van het kindje zijn. Het is een lange juridische procedure om als feitelijke ouders (de wensouders) ook juridisch de ouders van het kindje te worden, met alle gevolgen van dien rondom verlofregelingen, medische beslissingen, reizen etc.
Er ligt een wetsvoorstel in de Tweede Kamer om draagmoederschap wettelijk te gaan regelen, maar dat kan nog jaren duren voordat die wet is aangenomen.

Draagmoederschap in het buitenland

Je kunt ook kiezen voor een buitenlandse draagmoeder, als het je niet lukt om in Nederland iemand te vinden. Denk daar wel goed over na, wat betekent dit voor het kind?
Check of het land wat je wilt kiezen ethisch en juridisch verantwoord is. Zijn de belangen van kind, draagmoeder en wensouders gewaarborgd? Wordt de draagmoeder en/of de eiceldonor niet uitgebuit? Is de draagmoeder verzekerd? Is er contact mogelijk met draagmoeder en eiceldonor? Géén anonieme eiceldonor!
Hoe is het voor het kind om een band te hebben met zowel de draagmoeder als de eiceldonor, zeker als die in het buitenland wonen en een andere taal spreken?
Denk na of je misschien een eiceldonor in de familie of vriendenkring kan vinden, dan komt een deel van de afstammingsinformatie en ontstaansgeschiedenis van je kind in ieder geval veel dichterbij.

Klopt het juridisch? Momenteel is het alleen in de US en Canada ethisch en juridisch verantwoord en met waarborgen omkleed. Andere trajecten zoals Georgië, Oekraïne, Griekenland, Cyprus zijn ten zeerste af te raden. Nergens heb je garantie, maar bewandel je pad vooral zeer goed geïnformeerd, zorgvuldig en weloverwogen. Ga eerst langs een gespecialiseerde familierecht advocaat voordat je een keuze maakt en ergens je handtekening onder zet. Denk goed aan de afstammingsinformatie en ontstaansgeschiedenis van je kind!
Je vindt gespecialiseerde familierechtadvocaten via Durf: het Nederlandse Register voor professionals die ruime ervaring hiermee hebben

Counseling

We raden iedereen aan om vooraf counseling te doen. Counseling is iets anders dan screening. Ga voor de counseling naar een gespecialiseerde counselor, die heel veel van draagmoederschap weet. Dat zijn er maar enkele in Nederland. De counselor zal je door vragen te stellen, informatie te geven en voorbeelden van anderen te noemen, enorm helpen om “beter beslagen ten ijs” te komen.

Des te meer je vooraf doet, des te beter zal het traject verlopen.

Ik zie het altijd een soort matrix met 3 assen. Op de ene as staat alle betrokkenen, het kind voorop (de ontstaansgeschiedenis en afstammingsinformatie moet altijd bekend zijn voor het kind, en niet te complex en zeker niet onethisch). Maar bij de betrokkenen staan naast de wensouders en de draagouders, ook de eventuele eiceldonor en haar partner, en de ouders en familie van al deze mensen.
De tweede as zijn de verschillende fases van het traject en niet te vergeten de rest van jullie leven. Dus van kennismaking, via ja-woord, conceptie, zwangerschap, bevalling, kraamperiode, eerste maanden tot de rest van het leven.

De derde as zijn de diverse invalshoeken, psychosociaal, ethisch en juridisch (nu nog van grote invloed op het proces, later als er wetgeving is hopelijk stukken minder). En ook wetenschappelijke, praktische en medische aspecten.

In alle hoeken en gaten van deze matrix zijn dingen om over na te denken, je bewust van te zijn en vragen die de counselor aan jullie kan stellen, of jullie aan elkaar kunnen stellen.
De counselor zal ook ingaan op de manier waarop jullie met elkaar communiceren, en angsten, wensen en  verwachtingen.

De counseling bestaat vaak uit meerdere gesprekken, in verschillende samenstellingen. De draagmoeder en haar partner krijgen samen een gesprek, de wensouders samen en dan nog een gesprek met zijn allen bij elkaar.
Ook adviseren we om ergens tegen het einde van de zwangerschap nog een keer langs te komen om te bespreken hoe het tot dan toe is gegaan, hoe iedereen naar de bevalling toeleeft, en wederom over angsten, wensen en verwachtingen, en wederom gezien vanuit alle betrokkenen.
En dan nog een gesprek met zijn allen een maand of vier na de bevalling. Het gewone leven is begonnen, hoe gaat het contact vorm krijgen, hoe kijkt iedereen terug op het traject en hoe kijk je naar de toekomst, en daar komen ze weer: met angsten, wensen en verwachtingen.

Als er een eiceldonor bij betrokken is, dan is er ook een apart gesprek met de eiceldonor en haar eventuele partner en dan zullen zij ook bij de gesprekken “met zijn allen” zijn.

Gespecialiseerde professionals vind je via Durf (het Nederlandse Register voor professionals die ruime ervaring hebben met Gezinsvormen van Nu): www.durf.online.

Terminologie

We hebben het meestal over draagmoederschap, maar als je het inclusiever zou willen formuleren, dan zou je het over draagouderschap moeten hebben, want een transman die zijn baarmoeder nog heeft zou ook een kindje voor een ander kunnen dragen, of iemand die non binair is en dus draagouder genoemd wil worden in plaats van draagmoeder. In het Engels heet het surrogacy, en als de draagmoeder zwanger wordt van een gedoneerde eicel dan heet het gestational surrogacy.

Waar vind ik meer Informatie?

Op het Landelijk informatiepunt draagmoederschap vind je heel veel informatie, dit is een samenwerkingsverband van diverse organisaties. Sara Coster zit namens stichting Meer dan Gewenst in de redactieraad.
Ga naar een informatiebijeenkomst van stichting Meer dan Gewenst, en naar Zwanger voor een Ander (de Nederlandse stichting voor draagmoederschap). Zij hebben informatiebijeenkomsten, een website en ook FB-groep-en, waar je lid van kunt worden. Er is één groep waar iedereen welkom is, één waar alleen draagmoeders of wens-draagmoeders in zitten en eentje waarin alleen wensouders zitten.