Co-ouderschap
Wat is intentioneel co-ouderschap? Een intentioneel co-ouderschap, dat is een co-ouderschap waarbij twee of meerdere ouders die geen liefdesrelatie met elkaar hebben, samen een gezin vormen, “één gezin in twee huizen”.
Dit kan in allerlei vormen, onder andere:
- single vrouw met single man
- single vrouw met mannenstel
- vrouwenstel met single man
- vrouwenstel met mannenstel
Als je gaat co-ouderen dan deel je de opvoedingsverantwoordelijkheid, en neemt samen de beslissingen. Als je het vergelijkt met donorschap: de donor is niet opvoedingsverantwoordelijk, gaat misschien wel mee naar het afzwemmen en de muziekuitvoering, maar niet naar de tien-minuten gesprekken op school. Co-ouders zijn bij alles aanwezig, nemen beslissingen met elkaar.
Wat is een meeroudergezin
In Nederland kan een kind tot op heden maar twee juridische ouders hebben. Als een co-oudergezin bestaat uit meer dan twee ouders, dan spreek je over een meeroudergezin, en zijn er één of twee ouders die officieel geen ouder zijn van het kind.
Hoe weet je of je co-ouderschap wilt
Daar is niet zomaar een antwoord op. Het is een proces bij jezelf en bij je eventuele partner. Maak een goed geïnformeerde en weloverwogen keuze, wat je ook kiest, het kind moet uiteindelijk gelukkig op kunnen groeien, en heeft dus gelukkige ouders nodig.
Om je kinderwens te verkennen kun je naar een informatie bijeenkomst van stichting Meer dan Gewenst gaan, je kunt een workshop of webinar volgen bij kinderwenscoach Sara Coster, of een coachgesprek afspreken. Ook is contact met ervaringsdeskundigen belangrijk, praat eens met ouders in verschillende gezinsvormen. Visualiseer hoe je leven er straks uit gaat zien. Dat is heel moeilijk, want je weet nog niet hoe overweldigend het is om ouder te zijn.
Waar vind ik andere wensouders die co-ouderschap willen
Je in je eigen omgeving op zoek gaan naar wensouders, of in je via-via netwerk. Er zijn ook speciale websites waar je een oproep kunt plaatsen, bijvoorbeeld die van Meer dan Gewenst
Let op dat niet iedereen die reageert even goede bedoelingen heeft.
Meer dan Gewenst organiseert ook speciale speeddates voor wensouder die co-ouderschap overwegen, meld je aan voor hun gewone nieuwsbrief en ook voor de speciale speeddate-interesse-lijst, dan word je op de hoogte gehouden.
Hoe goed moet je elkaar leren kennen
Het is heel belangrijk om elkaar heel goed te leren kennen, ook “met tegenwind”. Je kunt uiteraard niet op commando ruzie gaan maken en kijken hoe je daar dan uit komt, maar je kunt het kennismakingstraject wel zo diepgaand mogelijk maken. Leer elkaars familie en vrienden kennen, ga een paar dagen aaneengesloten bij elkaar logeren (zodat je niet alleen de beste versie van elkaar leert kennen), ga met elkaar op vakantie, doe een (net iets te moeilijke …) escaperoom samen, of zet een Ikea-kastje in elkaar zonder de handleiding.
Je kunt met elkaar het kennismakingsspel Sara Coster vraagt spelen, een vragenspel dat speciaal is ontwikkeld voor wensouders die co-ouderschap willen, om elkaar beter te leren kennen, diverse onderwerpen ter sprake te brengen en het is ook nuttig voor de onderlinge communicatie.
Je gaat voor altijd samen één gezin vormen, dus het is belangrijk dat je elkaar goed genoeg kent, en genoeg gunt, en goed genoeg met elkaar kunt communiceren om alle problemen die het gezinsleven jullie gaat brengen, met elkaar de baas te kunnen.
Alle tegeltjes zijn waar: ga niet over één nacht ijs, bezint eer ge begint.
Hoe zit het juridisch bij co-ouderschap
Een kind kan in Nederland maar twee juridische ouders hebben. De persoon die het kind baart is altijd de ene officiële ouder (juridisch ouderschap en gezag). Je kunt dan nog één andere ouder kiezen die juridisch ouder wordt (bijvoorbeeld door het kind te erkennen) en gezag krijgt. Als je als single met een andere single ene intentioneel co-ouderschap aangaat, kun je dus allebei juridisch ouder worden en gezag krijgen.
Maar als je met meer dan twee ouders bent, dan kunnen de derde en eventueel vierde ouder geen juridisch ouder worden en ook geen gezag krijgen, met alle gevolgen van dien. Ten eerste: hoe leg je een kind uit dat het (bijvoorbeeld) 2 papa’s heeft maar voor de wet maar 1, en dat de wet dus de andere vader miskent. Verder is iedere formaliteit een potentieel probleem, je mag geen toestemming geven voor een medische behandeling als je geen gezag hebt, geen bankrekening openen, geen paspoort aanvragen en officieel ook het schoolrapport van je kind niet ondertekenen.
Je bent officieel geen familie van elkaar, dus het kind loopt ook allerlei financiële regelingen mis, en je hebt als niet officieel ouder geen recht op verlof zoals (aanvullend) geboorteverlof, ouderschapsverlof etc. Over de verlofregelingen kun je meer informatie vinden bij Meer dan Gewenst, of Sara mailen voor een digitaal informatiepakket.
Welke stappen moet ik zeker zetten
Het is belangrijk om goed geïnformeerd en weloverwogen je beslissing zorgvuldig te nemen. Verdiep je ook in andere gezinsvormen, ga naar een informatiebijeenkomst bij Meer dan Gewenst, volg een webinar bij Sara Coster, lees boeken, lees artikelen, luister podcasts, spreek met andere wensouders en met ervaringsdeskundigen. Je moet helemaal achter deze gezinsvorm staan, en vervolgens ook helemaal blij zijn met de persoon / personen met wie je dit wilt doen. Leer elkaar heel goed kennen, zie hierboven
Ga naar een gespecialiseerd counselor. Bij voorkeur heb je zelf (met je partner als je die hebt) een gesprek met de counselor, heeft de andere wensouder (wensouderstel) ook ene gesprek en hebben jullie ook nog een gesprek met z’n allen.
Er komen diverse aspecten aan de orde in deze gesprekken.
Ga daarna naar een gespecialiseerd familierecht advocaat (via het Nederlandse register voor professionals die veel ervaring hebben met diversiteit in gezinsvormen: Durf).
De advocaat zal jullie nog een aantal vragen stellen. De weg naar de ouderschapsovereenkomst is minstens zo belangrijk als het document zelf. Maak deze overeenkomst niet zelf, geen voorbeeldje van internet downloaden en aan de keukentafel ondertekenen.
Ook als je deze stappen hebt gezet, kun je nog tegen dingen aanlopen met elkaar, schroom dan niet om nog een afspraak te maken bij een counselor (bij voorkeur bij degene waar je al eerder was.) Een soort APK. Mensen zorgen vaak beter voor hun auto dan voor hun relatie.
Je zou ook tegen het eind van de zwangerschap nog een afspraak kunnen maken bij de counselor en een maand of vier na de bevalling.